Burunda Kemik EÄŸriliÄŸi (Nazal Septum Deviasyonu)
Burun deliklerimizi birbirinden ayıran orta bölme , kemik ve kıkırdaktan oluÅŸmaktadır. Bu bölmeye nazal septum denir. Ä°çte, orta kısımda kemik ve kıkırdaktan oluÅŸan bölmeyi, dış kısımda bu yapıları örten mukoza adını verdiÄŸimiz pembe renkli deri yapısı sarmaktadır.
Nazal mukoza pembe renkli ve çok nazik ve kırılgan bir yapıya sahiptir.
Mukoza üzerinde ince, kılcal kan damarları bulunur. Mukoza altında kıkırdakla mukoza arasında perikondrium adı verilen kıkırdağı saran zar, kemik bölümlerde de periosteum adı verilen zar yapısı bulunur.
Burun orta bölmesi; nazal septumda,çeÅŸitli sebeplerle eÄŸrilmeler ve kavislenmeler ile gül dikeni tarzı çıkıntılar oluÅŸabilmektedir. Normalde düz bir bölme olması beklenirken, bu eÄŸrilikler ve çıkıntılar nedeniyle, burunda kemik eÄŸriliÄŸi oluÅŸmaktadır. Nazal septal deviasyon adı verilen, burundaki kemik eÄŸriliÄŸi en sıklıkla burun tıkanıklığına sebep olur.
Nazal Septal Deviasyon Hangi Åžikayetlere Sebep Olabilir ?
- Burun tıkanıklığı
- Ağızdan nefes alma
- Ağız açık uyuma
- Dudaklar ve ağızda, boğazda kuruluk
- Sabahları yorgun uyanma
- Yürürken, spor yaparken çabuk yorulma
- Sık gribal enfeksiyon ve gripten geç iyileÅŸme
- Gün içinde uykululuk-uyku hali
- Çabuk yorulma
- Gece yastığa salya akması
- Sık boğaz enfeksiyonu
- Sık farenjit ve tonsillit
- Sinüzit
- Geniz akıntısı
- Burun akıntısı
- Horlama
- Uyku apnesi
Gibi semptomlara sebep olur.
Etyoloji
Sebebi çeÅŸitlidir.
Genetik(doÄŸumsal) olarak oluÅŸabileceÄŸi gibi, geliÅŸimsel olarak da oluÅŸabilmektedir. DoÄŸum travması (normal doÄŸum sırasında bebek doÄŸum kanalından çıkarken, forceps gibi yardımcı aletler kullanımında) sebebiyle de oluÅŸabilmektedir.
Travma: yüze gelen ve burnu etkileyen bir travma (trafik kazası, spor yaralanmaları, darp, düÅŸme-çarpma gibi kazalar) nedeniyle , burun kemiÄŸinde oluÅŸan bir kırık veya çatlak, eÄŸilme, ya da septal kartilajda oluÅŸan bir kırık zaman içerisinde septal deviasyona yol açabilir.
TeÅŸhis
Hastanın yakınmaları burun tıkanıklığı yönünde ise, yapılan muayenede burun içinde orta bölmede eÄŸriliÄŸe rastlanır. Taban kısımlarda gül dikeni tarzı çıkıntılar kısmi ya da boydan boya tüm septum boyunca olabilir.
Bu eÄŸrilikler ve çıkıntılar nazal havayolunu daraltarak kısmi veya tamamen tıkanıklığa yol açar ve hastada nefes alma güçlüÄŸü yaratır. Rijid veya fleksibl endoskopla yapılan endoskopik muayenede endoskop burnun daha ileri ve derin kısımlarına eÄŸrilik nedeniyle geçmez.
Septum deviasyonu olan hastalarda mukozada incelme, kılcal damarlarda yüzeyelleÅŸme nedeniyle, bu hastalarda sık burun kanamaları olabilir.
Septum deviasyonu olan hastalarda baÅŸaÄŸrıları olabilir. Bu özellikle burun içerisindeki nazal septumda yer alan kret adı verilen gül dikeni benzeri çıkıntıların burnun iç kısmında yan duvarlara ve burun etlerine (konkalara)deÄŸmesi sonucu olabilir.
Septum Deviasyonu Başka Hastalığa Sebep Olur Mu?
Burundan rahat nefes alamamak, vücuda giren oksijen miktarında azalmaya sebep olur. Bu azalma neticesi, açığa serbest oksijen radikalleri adı verilen bazı maddeler vücutta ve damarlarda bazı geri dönüÅŸü olmayan harabiyetlere sebep olabilir.
- Damar sertliği ve buna bağlı hipertansiyon
- Kalp çarpıntıları - taÅŸikardi- aritmi (kalpte ritm bozukluÄŸu)
- Ä°nsülin direncinde artış ve diabet hastalığı
- Kalp yetmezliÄŸi
- Hormonal dengesizlikler
- Erkeklerde Ä°mpotans
TeÅŸhis muayene ile konur.
Hastada geniz akıntısı, baÅŸaÄŸrısı gibi semptomlar da varsa hastaya bilgisayarlı paranazal sinüs tomografisi çekilir.
Burunda kemik eÄŸriliÄŸi, burnun sadece içinde sınırlı kalmayıp, dış görüntüyü de etkileyebilir ve burnun dış kısmında da eÄŸriliÄŸe sebep olarak estetik görüntü bozukluÄŸuna yol açabilir.
Tedavi
Burundaki kemik eğriliği-nazal septal deviasyonun tedavisi ameliyattır.
Mekanik bir engel olan bu kemik ve kıkırdak eÄŸriliÄŸi cerrahi olarak düzeltilmelidir. Ä°laçla düzeltilmesi mümkün deÄŸildir.
Ameliyat
Genel veya lokal anestezi altında, doğal burun deliklerinden girilerek yapılır.
Dışarıdan bir kesi veya dikişe gerek yoktur.
Burun deliÄŸinden girilerek mukoza altına geçilir ve kıkırdak-kemik orta bölme ekspoze edilir. EÄŸri kısımlar düzeltilir, düzeltilemeyen çok eÄŸri kemik kısımlar cerrahi olarak rezeke edilir ve çıkarılır.
Bazı olgularda orta bölmenin kıkırdaktan oluÅŸan kısmı, dışarı çıkarılarak düzeltilir ve tekrar yerine yerleÅŸtirilir.
DikiÅŸler içeridedir, dışarıdan görünmez.
Buruna sağa ve sola birer adet tampon konur ve operasyon sonlandırılır.
Tamponlar 24-72 saat burun içinde kalır ve daha sonra çıkarılır.
Tamponsuz Ameliyat Mümkün Müdür ?
Bazı hastalar tampon fikrinden rahatsız olmakta ve tamponsuz bir ameliyat istemektedirler. Tampon, ameliyat sahasına destek veren bir cerrahi malzemedir, ancak bazı olgularda nazal septum örgü tarzı dikilerek tampona gerek kalmayabilir.
Bazı olgularda silikondan yapılmış olan bir splint(yassı bir silikon destek)kullanılabilir. Bazı olgularda ise orta kısmında boru olan tamponlar kullanılmaktadır.
Bu splint ya da borulu tampon kullanılan hastalar bir miktar nefes alabilmektedir. Tampon seçimi ameliyata ve yapılan cerrahi uygulamaya göre cerrah tarafından seçilmelidir.
Yüzde Morarma ve ÅžiÅŸlik Olur Mu?
Nazal septum deviasyonu (burunda kemik eÄŸriliÄŸi) operasyonlarında normal koÅŸullarda yüzde, göz çevresinde ÅŸilÅŸlik veya morarma olmamaktadır.
Operasyona dış görüntüyü düzeltmek için için estetik operasyon da eklenirse burun üstü, göz altları ve göz çevresinde ÅŸiÅŸlik ve morarma olabilmektedir.
Ameliyat Sonrası Takip
- Tamponlar 24-72 saat sonra alınır ve hastanın takipleri başlar.
- Hasta belli zaman aralıkları ile doktoruna gitmelidir ve pansuman-nazal temizlik yapılmalıdır
- Hastanın belli süre içinde uyması gerekli diyet vardır.
- Hasta ameliyat sonrası doktorunun uygun göreceÄŸi ilaçları kullanmalıdır.
- Ayrıca, burun spreyleri, burun lavajı(yıkama) kullanması gerekebilir.
- Tam anlamıyla iyileÅŸme 15-20 günde saÄŸlanır.
- Hasta operasyondan 4-5 gün sonra seyahat edebilir.
- Hasta ameliyattan 5 gün sonra günlük ev aktivitesi ve hafif dış ortam aktivitesine baÅŸlayabilir
